Print deze pagina

Respijthuis Alkmaar: logeerhuis met huiselijke sfeer

Een verblijf in het Respijthuis Alkmaar geeft mensen even tijd voor zichzelf. Zowel de persoon die er logeert als de mantelzorger komt er op adem. Huiselijkheid staat voorop en er is ruimte voor individuele wensen. ‘Bij thuiskomst ben je allebei wat vrolijker.’

Met de duofiets naar het strand, bordspelletjes doen, sjoelen, trainen op de hometrainer, wandelen of televisiekijken; gasten van het Respijthuis Alkmaar doen waar ze zin in hebben. Aan de keukentafel worden regelmatig gezellige gesprekken gevoerd. ‘We hebben gekozen voor een heel individuele benadering, en nemen alle tijd voor onze gasten’, vertelt zorgmanager Petra Oxfoort. ‘Na het ontbijt vraag ik: wat willen jullie vandaag doen?’ Niks hoeft, benadrukt ze. ‘Er zijn geen vaste activiteiten en als iemand rust wil, kan dat ook.’

Uiteenlopende redenen

Het Respijthuis Alkmaar werd in 2010 opgericht door twee ondernemende verpleegkundigen, een moeder en dochter, en is bedoeld voor thuiswonende mensen die om uiteenlopende redenen zorg nodig hebben. Bijvoorbeeld omdat ze dementie of Parkinson hebben, of herstellen van een herseninfarct. Terwijl zij een prettig verblijf en wat afleiding hebben, kunnen mantelzorgers even op adem komen. Vooraf wordt nagegaan of potentiële gasten een verblijf aankunnen. ‘Een beetje dwalen is bijvoorbeeld niet erg, maar wegloopgedrag kan niet, en ook agressie is lastig’, vertelt Oxfoort. ‘Maar als iemand vergevorderde dementie heeft en heel rustig is, kan het wél.’

Meegroeien

Veel gasten worden voor één of meer nachten doorverwezen door huisartsen, casemanagers, wijkverpleegkundigen of het WMO-loket. Gelukkig maar, want mantelzorgers zetten de stap uit zichzelf niet zo makkelijk, omdat ze vinden dat ze het zelf moeten oplossen, weet Oxfoort. Wel is een respijthuis minder beladen dan een dagopvang of gespecialiseerde opvang. ‘We zijn een woonhuis met een huiselijke sfeer. Zodra gasten over de drempel zijn, zijn ze om.’ Ze vertelt over een meneer met beginnende dementie die was doorverwezen. Zijn vrouw dreigde bijna aan de zorg te bezwijken, maar twijfelde nog. ‘Door regelmatig hier te komen, hebben ze het thuiswonen uiteindelijk nog twee jaar kunnen rekken. Daarna verhuisde hij naar een psychogeriatrische verpleeghuisafdeling. Gasten kunnen in hun relatief goede periode aan ons wennen. Zo groeien we als het ware met z’n allen mee met de achteruitgang.’

Andere vibe

Het levert zowel de mantelzorger als de zorgvrager veel op om elkaar regelmatig even los te laten, heeft Oxfoort gemerkt. ‘Voordat iemand bij ons komt logeren, vragen we de mantelzorger wat hij of zij leuk vindt. Soms blijken mensen die normaal niet van spelletjes houden, dat hier ineens hartstikke leuk te vinden. Bij ons worden ze geprikkeld om iets nieuws te proberen.’ Of neem die gast die thuis nogal stilletjes was. Toen zijn partner hem kwam ophalen zei ze verbaasd: “Ik heb je in tijden niet zo horen praten.”’ Dat is niet zo gek als je constant samen bent en weinig prikkels krijgt, vindt Oxfoort. ‘In het Respijthuis is van alles te doen, waardoor mensen in een andere vibe terechtkomen. Het is goed om even los van elkaar te zijn. Dan ben je bij thuiskomst allebei wat blijer en vrolijker.’

Leren

Voor mantelzorgers is het goed om de zorg voor hun naaste van een afstandje te bezien. Zo beseffen ze eerder dat ze niet alles zelf hoeven te doen, schetst Oxfoort. Vaak nemen mantelzorgers onnodig taken van de ander over, zoals veters strikken of ritsen dichtdoen. ‘Wij kijken opnieuw naar wat de zorgvrager zelf kan.’ Mantelzorgers besteden hun ‘respijt-tijd’ meestal aan een activiteit: ze gaan op vakantie of eindelijk eens op dat ene familiebezoek, bijvoorbeeld. ‘De eerste keren hebben ze meestal de mentale rust niet om lekker uit te rusten, of gaan ze thuis de administratie doen of schoonmaken’, zegt Oxfoort. ‘Dat er geen concrete reden hoeft te zijn om gebruik te maken van respijtzorg, is iets wat je moet leren.’

Doorverwijzen

In de loop der tijd heeft Respijthuis Alkmaar een vaste clientèle opgebouwd; sommigen komen al vijf jaar over de vloer. Naast twee zorgprofessionals werken er tientallen vrijwilligers die zijn getraind in werken met dementie. ‘Als iemand door zijn ziektebeeld niet bij ons past, proberen we een andere plek te vinden’, vertelt Oxfoort. Zoals bijvoorbeeld Warm Thuis in Oterleek, dat gericht is op mensen met dementie en waar naast andere voorzieningen ook een logeerhuis is. ‘Een van onze gasten, die steeds wegliep, gaat daar binnenkort intern’, zegt Oxfoort. ‘Doordat hij de opzet herkent, is de stap voor hem minder groot.’

Meer informatie

Respijtzorg kan worden vergoed vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning of de Wet langdurige zorg. Mensen kunnen hiervoor een indicatie aanvragen bij de gemeente. Vaak geldt de indicatie voor een aantal etmalen per jaar, die al dan niet gespreid kunnen worden ingezet.

Verblijf in het Respijthuis Alkmaar kost zonder indicatie 150 euro per dag.

WarmThuis heeft twee locaties waar mensen met dementie kunnen logeren voor maximaal drie weken: Oterleek en Zuidermeer. Een verblijf kost 175 euro per nacht. Zie een filmpje voor meer informatie.