Print deze pagina

'Ik ben ontzettend boos geweest'

Het gedrag van mensen met dementie kan boosheid opwekken bij degenen om hen heen. Maar ook kun je soms boos zijn op jezelf. Het helpt als je beseft dat dit erbij hoort, merkte Gudi Dapper (52) uit Petten.

'Achteraf waren de eerste tekenen van dementie bij mijn man er al zestien jaar terug. Ik stak eerst mijn kop in het zand, ving alles op en ja, ik was boos. Het heeft lang geduurd voordat ik die boosheid doorhad. Alles ging toch goed?' De man van Gudi Dapper kreeg op jonge leeftijd dementie. Een moeilijke tijd brak aan.

Onderhuidse boosheid

'Ik ben ontzettend boos op hem geweest', vertelt Gudi. 'De diagnose was uiteindelijk fronto-temporale dementie, gerelateerd aan alcohol. Hij heeft veel gedronken. Ik was zo boos op hem, de alcohol, de situatie en mezelf. Op alles. Naar hem toe bleef dat onderhuids.'

Hulp ingeschakeld

Gudi reageerde haar boosheid af op haar zoons. 'Dat zag ik toen niet, maar nu wel. Mijn oudste moest en zou stoppen met gamen op de computer. Het was zijn manier om de situatie te ontvluchten, maar dat zag ik niet. Dat vind ik het ergste als ik op alles terugkijk. Ze moesten hun vader al missen en nu hadden ze ook nog eens een boze moeder. Een kennis schudde me gelukkig wakker. Daardoor zag ik in dat het niet goed ging in ons gezin. Ik heb de Opvoedpoli ingeschakeld, voor mij en de jongens. Dat hielp.'

Boosheid toelaten

Gudi volgt nu zelf een 'rebalancing' therapie. 'Boos zijn mocht vroeger bij mij thuis niet. Deze therapie helpt me mijn boosheid te uiten. Het is eerst vreemd om op een kussen te slaan, maar daardoor maak ik contact met die boosheid. Ik kan het steeds beter toelaten.'

'Nu stoppen!'

Gudi merkte dat het gedrag van haar man veranderde door zijn dementie. 'Ik moest bijvoorbeeld onmiddellijk aan de kant als hij ergens bij moest. Daar had ik op een gegeven moment zo genoeg van: 'Nu stoppen!', riep ik op een keer. Ik hield mijn arm strak naar voren en met mijn hand maakte ik een stopteken. Verbouwereerd keek hij me aan. Maar hij stopte wel.'

Langzaam proces

De boosheid week toen Gudi besefte hoeveel verdriet ze had over de dementie van haar man. 'Het is een tergend langzaam proces van rouw naar acceptatie. Het mooie is dat ik nu ook weer liefdevol naar mijn man kan kijken. Dat begon terug te komen tijdens de laatste week dat hij thuis was. Alsof dat pas weer kon toen ik wist dat hij uit huis zou gaan.'

Tips van de psycholoog

Psychologe Mandy Grannetia werkt in Oudtburgh in Bergen op de afdeling waar de echtgenoot van Gudi Dapper verblijft. Zij geeft 4 adviezen.

- 'Deskundigen kunnen helpen het gedrag van iemand met dementie begrijpelijker te maken, en daarmee acceptabeler. Zij kunnen ook hulp bieden om weer grip te krijgen op
hetdagelijks leven.
- Gun het jezelf vooral om gewoon mens te zijn en boosheid te mogen ervaren. Emoties horen er onlosmakelijk bij.
- Grenzen aangeven biedt duidelijkheid en veiligheid. Begrip van taal verzwakt bij dementie. Non-verbale communicatie is dan veel krachtiger en spreekt boekdelen.
- De rolverandering van volwaardige partner naar verzorger wordt ook wel als rouwverwerking gezien. Het kost tijd voordat er plaats komt voor rust.'

En verder

- Een laatste tip: boosheid voelen is alleen maar menselijk, maar probeer het zo min mogelijk af te reageren op de persoon met dementie. Diegene kan aan de ziekte niets
veranderen, dus het enige wat je bereikt is dat zij/hij verdrietig of opstandig wordt. Dit maakt de situatie voor geen van beiden beter.
- Kijk voor meer tips voor omgaan met emoties op Dementie Online.