Print deze pagina

De warme mantel van Sint Georgius

Max Nuyens maakt mensen met dementie dagelijks mee, als casemanager bij Geriant en als familielid. Vanuit de kop van Noord-Holland bericht hij over zijn belevenissen.

Spierdijk is een dorp in West-Friesland. Ooit een dorp van boeren en tuinders, grote gezinnen. Krachtig katholieke mensen op stokoud land. In het hart van het dorp staat een kerk vernoemd naar Sint Georgius. De patroonheilige die in de dertiende eeuw de draak zou hebben gedood. Draak? Georgius staat symbool voor het heldengevecht tegen heidenen en stierf zelf een marteldood. Of hij werkelijk heeft geleefd?

Schoonmoeder

Pal achter de grote kerk is De Oever, een kleinschalige woonvorm voor mensen met dementie. Vorig jaar september is mijn schoonmoeder Cilia daar gaan wonen. In haar huisje in het nabije dorp De Goorn ging het niet meer. Ze raakte spullen kwijt. Vergat te eten. Rommelen met pillen. Vaak bellen. Elke avond kwam een van haar kinderen. Ze kon niet meer alleen. Buren hielden een oogje in het zeil. Het klassieke verhaal, ze is wat ‘stoffig’ aan het worden. Mijn schoonmoeder is 92 jaar.  

Nieuwe buren

Het is diep in oktober, avond én donker. Ik haal haar op voor de kerkdienst, een wekelijks gebeuren. Het doopwater van weleer kun je er niet meer afpoetsen. Zij heeft nu andere buren. Jaap en Joop zijn de mannen in de woongroep. Jaap is een man van branie. Joop is een charmeur. Jaap grapt: ‘Ciel, wil je voor mij ook nog effe bidden?’ Cilia reageert alert, ‘Jaap, zou dat nog helpen?’ Joop is haar nieuwe vriend. Ze geven elkaar koek en snoep, vooral aandacht.

Wie is wie?

Zodra de kerkklokken verstillen zit ik met haar in de voorste kerkbank. Een blinde priester wordt naar het altaar begeleid. Cilia vraagt voortdurend wie wie is. Ook tijdens de viering en tamelijk hardop. Zij herkent mensen, maar namen vervagen. Gebeden zitten er goed in. Ik kijk naar haar… ze heeft veel mensen verloren in haar leven. Een dochtertje van drie jaar. Arie, haar echtgenoot. Broers, zussen, vrienden…

Houvast aan geloof

Kortgeleden, in dezelfde kerk. Tussen gebeden en zang zit Cilia te dommelen. Ze sukkelt steeds vaker in slaap. Ondanks mijn aanwijzen kan zij het kerkboekje niet meer volgen. Kort voor het moment dat er een vertrouwd gebed wordt uitgesproken geef ik haar een lichte por. Dan is zij alert en doet volop mee. Zij heeft veel verloren. Nu haar geheugen, maar het touwtje van geloof wil zij blijven vasthouden. Ik help haar.

Grote tafel

Na afloop van de kerkdienst wordt er koffie aangeboden. Onder de mantel van Sint Georgius schuiven mensen aan een grote tafel. Geroezemoes. Een vrouw wil Cilia bij het gesprek betrekken. Of mijn schoonmoeder weet wie zij is. Ai, dat is de verkeerde vraag. Cilia dient haar onmiddellijk van repliek. ‘Je denkt toch niet dat ik iedereen ken? Maar, iedereen kent mij wel!’

Vergeet je mij?

En ze begint te zingen… Een ouwe kraker van Mieke Telkamp. ‘Waarom ben jij… nooit op zondag vrij… heb je dan geen tijd… of vergeet je mij?’ De vrouw lacht en de tafel zingt mee onder de warme mantel van Sint Georgius.