Print deze pagina

Dementie-vriendelijke woninginrichting

Kleine aanpassingen in huis kunnen veel verschil maken voor mensen met dementie. Op verwijzing van Geriant komt de ergotherapeut langs voor advies op maat. Ergotherapeut Nienke Hulspas vertelt.

'Er is geenstandaardoplossing voor mensen met dementie', zegt Nienke Hulspas, ergotherapeut bij Magentazorg. Voor de één is een hellend afritje bij de drempel een uitkomst om met de rollator het eigen huis in en uit te gaan, voor de ander is zo'n aanpassing juist een gevaar. 'Soms wonen mensen al vijftig of zestig jaar in hetzelfde huis. Ze stappen zo handig en geroutineerd over de hoge drempel bij de deur, dat er juist valgevaar ontstaat als je de drempel aanpast.Daaromspitsen wij elk advies toe op die éne persoon en de omstandigheden waarin hij of zij verkeert.'

Kleine aanpassing, groot effect

Nienke Hulspas en haar collega's bezoeken mensen voor een rondgang door het huis en een observatie. Nienke: 'Wij kijken bijvoorbeeld hoe het is gesteld met de motorische vaardigheden van de persoon in kwestie. Hoe gaat het bukken, opstaan uit de stoel en het traplopen? Een aanpassing hoeft helemaal niet duur te zijn. Een paar houten balkjes onder de stoelpoten die het zitvlak verhogen zijn vaak net zo effectief als een peperdure sta-op-stoel.'

Lik verf

Ook een lik verf kan voor iemand met dementie een wereld van verschil zijn. De mensen vinden het soms moeilijk om objecten in dezelfde kleurschakering te onderscheiden. Houten stoelen op een houten vloer lijken voor hen te zweven. Nienke: 'Je kunt overwegen om ze in een contrasterende kleur te schilderen. Zo zijn er meer voorbeelden, bijvoorbeeld de toiletbril in een andere kleur. Kleine ingrepen met veel effect.'

Leervermogen

Een belangrijk aspect dat de ergotherapeuten ook beoordelen, zijn de cognitieve vaardigheden. Hoe 'leerbaar' is de cliënt met dementie? Nienke: 'Veel mensen zijn gewend om met de rollator achterstevoren het toilet in te lopen. Maar dat verhoogt de kans op valgevaar. Is iemand in staat om dat nog af te leren en een veilige methode aan te leren? Koken is ook een goed voorbeeld. Als je een leven lang op gas kookt, is het bij dementie niet vanzelfsprekend dat elektrisch koken ook lukt.'

Schaduw

De ergotherapeuten letten op details die voor gezonde mensen onbetekenend zijn, maar voor mensen met dementie grote gevolgen hebben. Zoals licht en schaduw. Nienke: 'De schaduw van een openstaande deur lijkt op een groot zwart gat. Dat kan voor mensen met dementie tot angst en verwarring leiden.'

Verhuizen

De ergotherapeuten die worden ingeschakeld door Geriant kijken vooruit. Nienke: 'Soms willen mensen verhuizen naar een kleine gelijkvloerse woning. Het is de vraag of dat verstandig is, omdat ze daarmee ook hun sociale contacten verliezen. Zoals de buren die al jarenlang de sleutel van het huis hebben of de kassière in de supermarkt die helpt met geld uit de portemonnee halen. Als het dementieproces is ingetreden, wordt het steeds moeilijker om te wennen aan vernieuwingen. In het nieuwe winkelcentrum verdwalen mensen, en in het nieuwe huis kunnen ze 's ochtends de wc niet vinden. Dat zijn allemaal zaken waarmee je rekening moet houden. Het maakt het besluit om te verhuizen of het huis aan te passen niet altijd even gemakkelijk.'

Meer informatie

• 3 tips voor een dementievriendelijke woning
• Oplossingen voor dagelijkse hindernissen
• De Zorgwijzer: kennisdossier dementie
• Het boek 'Handig bij dementie' heeft ook een hoofdstuk over inrichting